Klient wnioskuje o kredyt lub pożyczkę, ale otrzymuje negatywną decyzję instytucji finansowej. Z racji tego, że nie będzie miał dodatkowej gotówki denerwuje się, jest zawiedziony i zadaje pytanie dlaczego akurat on nie ma prawa skorzystać z danego produktu kredytowego czy pożyczkowego. Tymczasem brak finansowania nie jest skutkiem kaprysu czy robieniem klientowi na złość. Wszystko jest skrupulatnie wyliczone według scoringu zapisanego w bazie Biura Informacji Kredytowej.
Scoring BIK – co to?
Scoring to słowo pochodzące z języka angielskiego, które tłumaczy się jako „punktacja”. Wobec tego scoring BIK to pewna skala punktowa, dzięki której uzyskiwana jest informacja o stopniu prawdopodobieństwa spłaty następnego zobowiązania przez klienta. Wartość punktowa jest obliczana na podstawie złożonej formuły matematycznej, obejmującej wiele składników. Gotowa informacja o liczbie punktów obliczonych dla konkretnego klienta pozwala stwierdzić bankom i firmom pożyczkowym jakie jest ryzyko kredytowe w przypadku tego wnioskodawcy.
Za każdym razem, gdy wnioskujesz o kredyt z banku albo pożyczkę z firmy pożyczkowej, instytucja zwraca się do BIK z zapytaniem o Twój scoring. Jednakże może to zrobić jedynie wtedy, gdy wyrazisz zgodę na przetwarzanie danych i przekazywanie informacji na Twój temat. Jeśli się na to nie zgodzisz i wycofasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych w BIK, to wówczas instytucja nie sprawdzi Twojego scoringu BIK, ale będzie się to wiązało z tym, że stracisz możliwość wnioskowania o zobowiązanie.
Scoring BIK jest sprawdzany, gdy wnioskujemy o takie produkty finansowe jak: kredyt hipoteczny, kredyt gotówkowy, chwilówka, pożyczka pozabankowa ratalna, kredyt konsolidacyjny czy kredyt firmowy. Również uzyskanie karty kredytowej wymaga dobrej punktacji w Biurze Informacji Kredytowej.
Jaka jest skala punktowa i przedziały scoringu BIK?
Skala punktowa scoringu BIK wynosi od 0 do 100. Im więcej punktów zdobędzie klient, tym jego wiarygodność kredytowa będzie większa. Jednakże to, jaka konkretnie jest wiarygodność kredytowa uzależnione jest od przedziału liczbowego, w którym wypadnie scoring klienta. Można wyróżnić następujące przedziały scoringu BIK:
- 80 – 100 pkt – doskonała ocena scoringowa – klient, który uzyska taką wartość ma największe szanse na uzyskanie kredytu albo pożyczki, natomiast klient otrzymuje profil osoby spłacającej zobowiązania terminowo,
- 74 – 79 pkt – bardzo dobra ocena scoringowa – pozwala na uzyskanie zobowiązania w większości instytucji, a profil klienta także jest korzystny, choć w tym przypadku wiarygodność kredytowa nie jest tak wysoka jak przy ocenie doskonałej,
- 69 – 73 pkt – dobra ocena scoringowa – różni się ona niewiele od oceny bardzo dobrej, jedynie drobne niuanse wpływają na to, że klient z oceną dobrą ma minimalnie mniejsze szanse kredytowe od klienta ocenianego bardzo dobrze,
- 59 – 68 pkt – umiarkowana ocena scoringowa – klient wciąż może uzyskać kredyt lub pożyczkę, ale jeśli musi uważać – jeśli choć raz spóźni się nawet nieznacznie ze spłatą długu, to jego ocena punktowa BIK spadnie, a tym samym zmniejszą się szanse na kredyt czy pożyczkę,
- 0 – 58 pkt – niska ocena scoringowa – wiąże się z małą wiarygodnością klienta, wobec czego mogą wystąpić trudności z uzyskaniem finansowania.
Ciekawostką może być fakt, że zarówno skala punktowa jak i poszczególne przedziały obowiązują od 2017 roku. Wcześniej scoring BIK miał maksymalnie aż 631 punktów.
Czym jest Biuro Informacji Kredytowej?
Biuro Informacji Kredytowej to przedsiębiorstwo uprawnione do gromadzenia informacji kredytowych. Powstało w Warszawie 29 października 1997 roku i obecnie działa jako spółka akcyjna. Udziałowcami spółki są: Związek Banków Polskich oraz:
- PKO Bank Polski,
- Citi Handlowy,
- ING Bank Śląski,
- DNB Bank Polska,
- mBank,
- Bank Pekao S.A.,
- Bank Millennium,
- BNP Paribas,
- Santander Bank Polska.
Podstawą prawną działania BIK na podstawie art. 105 ust. 4 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Główne zadanie Biura polega na pozyskiwaniu, integracji oraz przekazywaniu informacji kredytowych na temat klientów instytucji finansowych, czyli banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz firm pożyczkowych nie będących bankami.
Dzięki działaniom BIK w polskim społeczeństwie nie występuje powszechnie zjawisko nadmiernego zadłużenia. Informacje z baz Biura pomagają instytucjom ocenić zdolność kredytową wnioskodawców. BIK współpracuje ze wszystkimi bankami oraz SKOK-ami, a także wieloma firmami pożyczkowymi.
Co brane jest pod uwagę podczas obliczania scoringu BIK?
Na scoring BIK wpływa kilka podstawowych czynników:
- Pozytywna albo negatywna historia kredytowa. Przy ocenie historii kredytowej BIK bierze pod uwagę to, jak wcześniej klient spłacał swoje długi. Jeżeli robił to w terminie, to tym lepiej dla niego, ale opóźnienie w spłacie zobowiązań sprawia, że historia kredytowa się pogarsza. Wpływ na jej ocenę ma także poziom zadłużenia, liczba aktualnie spłacanych zobowiązań czy liczba złożonych wniosków kredytowych i pożyczkowych.
- Wiek klienta. Bardzo młodzi klienci przeważnie nie mają zbudowanej historii kredytowej, gdyż nie zdążyli jeszcze zaciągnąć żadnego zobowiązania. W związku z tym nie można zweryfikować czy są wypłacalni. Z kolei wnioskodawcy bardzo zaawansowani wiekowo, nawet jeśli w przeszłości byli bardzo wiarygodni, to ze względu na kwestie dotyczące wysokości dochodów (emerytura niższa niż wynagrodzenie za pracę), stanu zdrowia czy aktualnie oczekiwanej długości życia Polek i Polaków mogą uzyskać niższy scoring.
- Ciągłość zatrudnienia. Im dłużej klient jest zatrudniony na umowę o pracę, tym wyższy będzie jego scoring. W swojej karierze zawodowej możesz pracować u różnych pracodawców, ale ważne jest, by nie było długich przerw między umowami o pracę. Nawet niezawinione i okresowe bezrobocie będzie miało wpływ na punktację w BIK-u.
- Status mieszkaniowy. Jeśli klient jest właścicielem mieszkania i już dłuższy czas zamieszkuje w danej nieruchomości, tym więcej punktów otrzyma. Stabilność mieszkaniowa świadczy o równie stabilnej sytuacji finansowej.
- Stabilne źródło dochodu. Umowa o pracę na czas nieokreślony oraz dłuższe prowadzenie własnej działalności gospodarczej są postrzegane jako źródła dochodów o wiele bardziej stabilne niż umowy na czas nieokreślony, umowy cywilnoprawne, świadczenie rentowe i emerytalne oraz świadczenia społeczne.
- Stopień wykształcenia. Poziom wykształcenia klienta jest ważny, ponieważ na tej podstawie można ocenić, jaka jest zdolność wnioskodawcy do uzyskiwania dochodu.
- Charakterystyka produktu finansowego. Dużo zależy od tego o jaki produkt finansowy wnioskujesz. Im większa jest kwota zobowiązania oraz oprocentowanie i im dłuższy jest okres spłaty, tym mniejszy może być scoring. Nie bez znaczenia są także warunki, które klient musi spełnić, jeśli jest to wymagane – np. wysokość obowiązkowego wkładu własnego przy kredycie hipotecznym.
Wszystkie składniki są obliczane według gotowej formuły, a następnie wynik podawany jest w punktach w skali od 0 do 100.
Jaki scoring w BIK jest dobry?
Według tego, co już zostało przedstawione powyżej, czyli przedziałów scoringu BIK najlepiej jest mieć doskonałą ocenę punktową – pomiędzy 80 a 100. Wówczas jest to informacja o tym, że klient nie ma żadnych trudności w spłacie zobowiązań. Natomiast jeśli uzyskasz mniej niż 59 pkt, to może to oznaczać, że możesz w przyszłości nie spłacić terminowo kredytu lub pożyczki.
Warto jednak pamiętać, że scoring BIK nie nakłada na instytucję finansową obowiązku wydania pozytywnej albo negatywnej decyzji kredytowej. Uzyskana przez klienta punktacja jest pewną wytyczną, wskazówką co do stopnia wiarygodności kredytowej klienta. Banki i firmy pożyczkowe mogą brać pod uwagę wiele innych czynników poza scoringiem BIK w procesie decyzyjnym.
Co ile zmienia się scoring w BIK?
Banki oraz firmy pożyczkowe regularnie przesyłają do BIK nowe dane dotyczące ich klientów. Dzieje się tak nie tylko wtedy, gdy klient spóźni się ze spłatą, ale też gdy zostanie mu udzielone zobowiązanie. Również samo złożenie wniosku (co nie musi się wiązać z wydaniem pozytywnej decyzji kredytowej) jest odnotowywane jako informacja, która musi trafić do Biura.
Instytucja finansowa musi przekazać nowe dane do BIK w ciągu 7 dni od ich zaistnienia. Potem mija kolejne 7 dni do momentu, w którym BIK zaktualizuje bazę danych. Oznacza to, że scoring może się zmienić już w ciągu 14 dni od pojawienia się nowej informacji kredytowej. Aktualizacja może nastąpić szybciej, jeżeli instytucja wcześniej prześle dane do BIK-u.
W jaki sposób sprawdzić ocenę BIK za darmo?
Jak najbardziej można sprawdzić scoring BIK nieodpłatnie. Raz na 6 miesięcy masz prawo uzyskać raport BIK dotyczący Twoich danych. Możesz to zrobić wysyłając podpisany wniosek tradycyjną pocztą na adres BIK (ul. Zygmunta Modzelewskiego 77a, 02-679 Warszawa), przychodząc osobiście do Centrum Obsługi Klienta w Warszawie albo wysyłając dyspozycję w formularzu kontaktowym ze swojego konta na stronie internetowej BIK.
Pamiętaj, że bez Twojego wniosku BIK nie udostępni Ci danych. Oprócz tego masz możliwość wykupienia odpłatnych raportów.
Niski scoring BIK – jak go poprawić?
Jak już wiemy niska ocena scoringowa to mniejsza zdolność kredytowa. Nic więc dziwnego, że klienci z niskim scoringiem szukają sposobów na jego poprawę. Jak to zrobić? Oto kilka sprawdzonych metod:
- Regularna spłata zobowiązań. Terminowa spłata rat to najprostszy sposób do zwiększenia swojej punktacji.
- Zmniejszenie obciążeń finansowych. Jeśli spłacasz kilka zobowiązań naraz możesz zdecydować się na konsolidację. Jedna niższa rata odciąży Twój budżet. Możesz też spróbować od razu spłacić w całości jeden z długów.
- Rezygnacja ze składania wniosków kredytowych. Osoby, które często wnioskują o kredyt lub pożyczę powinny ograniczyć te praktyki. Dłuższy czas bez wnioskowania poprawi scoring.
- Tylko jedno zobowiązanie w danym czasie. Może zdarzyć się tak, że w jednym dniu złożysz kilka wniosków, a wszyscy kredytodawcy dadzą Ci pozytywną decyzję. Nie jest to dobry pomysł. Najlepiej zaciągnąć naraz tylko jedno zobowiązanie.
- Rozsądne korzystanie z produktów finansowych. Niektóre produkty finansowe umożliwiają Ci dawkowanie środków w ramach przyznanego finansowania. Przykładowo na karcie kredytowej masz dostępny limit i nie musisz od razu wykorzystywać go w całości. Korzystanie z limitu po trochu, w miarę potrzeb świadczy o rozsądnym użytkowaniu karty.
Warto na bieżąco sprawdzać swoją sytuację w BIK. Teoretycznie może zdarzyć się pomyłka, która niesłusznie pogorszy Twoją historię kredytową. Należy wówczas poinformować Biuro o zaistniałej sytuacji.
Ocena punktowa BIK – co ją obniża?
Klient może swoim postępowaniem wpłynąć negatywnie na swój wynik punktowy. Oto, co obniża scoring BIK:
- opóźnienia w spłacie kredytów lub pożyczek,
- bieżące zobowiązania kredytowe,
- składanie zbyt dużej liczby wniosków o zobowiązania w krótkim odstępie czasowym,
- niestabilna sytuacja zawodowa i mieszkaniowa,
- brak historii kredytowej,
- nierozsądne korzystanie z kart kredytowych.
Każdy z powyższych czynników może w innym stopniu obniżyć BIK. Dużo zależy od indywidualnej sytuacji klienta.
Czy da się wyczyścić scoring BIK?
Jeżeli klient spóźnił się w spłacie kredytu lub pożyczki 60 dni i minęło 30 dni odkąd wierzyciel przekazał dłużnikowi informację o przetwarzaniu danych dotyczących tego zobowiązania, to wówczas taka negatywna informacja trafia do bazy BIK i nie można jej usunąć przez kolejnych 5 lat. Gdyby ktoś proponował usługę polegającą na usunięciu informacji z BIK, to znaczy, że jest to oszustwo gdyż nikt nie ma prawa wykonywać takich operacji. Klientowi, który uzyskał negatywny wpis nie pozostaje nic innego jak czekać 5 lat do zgodnego z prawem wyczyszczenia tej informacji z bazy Biura.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku w którym w bazie BIK znajdują się nieprawdziwe informacje. W takim wypadku istnieje możliwość usunięcia ich, a więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym artykule o czyszczeniu BIK.
Po jakim czasie zaktualizuje sie scoring BIK od splaty zobowiazan?
Dzień dobry,
BIK powinien zaktualizować informację w ciągu 7 dni, a w konsekwencji Scoring BIK także powinien ulec zmianie po tym czasie