Jaki tytuł przelewu, żeby nie płacić podatku?

13 czerwca 2023 0 By Aleksandra Czarnecka

Przekazywanie środków za pomocą przelewów bankowych stało się rzeczą powszechną. Istnieją jednak sytuacje, w których urząd skarbowy ma prawo zażądać od nas uiszczenia podatku od przelewu, np. gdy otrzymaliśmy darowiznę, spadek lub pożyczkę od osoby prywatnej. Kiedy następuje obowiązek podatkowy i czy odpowiedni tytuł przelewu może nas uchronić przed płaceniem podatku?

Kiedy płaci się podatek od przelewu?

Zgodnie z art. 35 Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, banki zobowiązane są do współpracy z instytucjami państwowymi, takimi jak np. urzędy skarbowe, w zakresie informowania o nietypowych przelewach. Warto przy tym zaznaczyć, że konta bankowe obywateli nie są stale monitorowane przez organy państwowe, a codzienne przelewy opiewające zazwyczaj na stosunkowo niewielkie kwoty, nie podlegają opodatkowaniu.

Kiedy zatem bank ma obowiązek poinformować odpowiednie organy kontrolne? Zawsze, gdy klient dokona transferu środków na kwotę równą bądź przekraczającą 15 tys. euro. W takim przypadku odpowiednia instytucja zajmie się analizą legalności dokonanej transakcji.

Nie chodzi tylko o jednorazowy przelew w wysokości 15 tys. euro lub więcej, lecz również o sytuację, w której łączna kwota kilku przelewów przesłanych pomiędzy tymi samymi osobami w określonym okresie (np. w ciągu roku) osiągnie tę wartość pieniężną.

Dodatkowo do właściwego urzędu skarbowego należy zgłosić również fakt otrzymania darowizny lub spadku. A więc obowiązek podatkowy powstaje m.in. gdy dochód, który otrzymaliśmy w formie przelewu środków, stanowi spadek, darowiznę, czy też jest to pożyczka od osoby prywatnej. Obdarowany jest zobowiązany do zapłaty podatku od otrzymanej sumy – oczywiście, jeśli takowy zostanie naliczony. Istnieją bowiem stawki kwoty wolnej od podatku.

Przeczytaj także: Ile pieniędzy można wpłacić do banku bez kontroli?

Podatek od spadków i darowizn

Aktualne stawki podatku od spadków i darowizn obowiązywać będą do 30 czerwca 2023 r. 26 stycznia br. doszło do nowelizacji Ustawy o podatku od spadków i darowizn, w której zawarte zostały zmiany wysokości progów podatkowych oraz kwoty wolnej od podatku, które mają obowiązywać od 1 lipca 2023 r.

Przede wszystkim należy pamiętać, że w przypadku darowizny i spadków wyróżnia się trzy grupy podatkowe:

I grupa podatkowa – małżonek/małżonka, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć, synowa, teściowie;
II grupa podatkowa – zstępni rodzeństwa (siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. żona brata) i rodzeństwo małżonków (np. brat żony), małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. żona brata żony), małżonkowie innych zstępnych;
III grupa podatkowa – obejmuje wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione.

Kwota wolna od podatku od spadków i darowizn od 1 lipca 2023 r., wynosi odpowiednio:

– 36 120 zł – dla osób zaliczonych do I grupy podatkowej,
– 27 090 zł – dla osób zaliczonych do II grupy podatkowej,
– 5 733 zł – jeżeli podatnik to osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jak wysoki podatek należy zatem zapłacić, jeżeli kwota spadku lub darowizny przekroczy ww. kwotę wolną? Otóż aktualnie stawka podatku waha się od 3 proc. do 20 proc. Finalna wysokość podatku zależy od wartości spadku/darowizny oraz od tego, do jakiej grupy podatkowej nabywca zostanie zaliczony. Podatek naliczany jest wyłącznie od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku.

Podatek od pożyczki prywatnej

W przypadku pożyczki od osoby prywatnej pożyczkobiorca zobowiązany jest zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 0,5 proc. wartości pożyczonej kwoty pieniędzy. Należy pamiętać, że o umowie pożyczki z osobą prywatną trzeba poinformować fiskusa, składając poprawnie wypełniony formularz PCC-3.

W sytuacji, w której pożyczkobiorca nie zgłosi w urzędzie skarbowym tego rodzaju transakcji, organ skarbowy może nałożyć na niego obowiązek zapłaty wyższego podatku (sankcja), który nie wyniesie 0,5 proc., lecz 20 proc. wartości otrzymanej pożyczki.

Jak zapłacić podatek od przelewu?

W sytuacji, w której na rachunek bankowy obdarowanego nastąpiło przekazanie pieniędzy na podstawie umowy darowizny lub spadku, to jest on zobowiązany złożyć we właściwym urzędzie skarbowym prawidłowo wypełniony formularz SD-Z2 lub SD-3. Natomiast, jeśli na konto przesłano środki z tytułu pożyczki prywatnej, podatnik musi złożyć deklarację PCC-3.

Formularz SD-Z2 podatnik składa w celu poinformowania urzędu skarbowego o nabyciuwłasności rzeczy lub praw majątkowych, czyli przychodzie z tytułu umowy darowizny lub spadku, a także gdy chce skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku. Ile czasu mamy na złożenie formularza? Jest to 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny lub spadku, czyli momentu powstania obowiązku podatkowego.

Natomiast formularz SD-3 składa podatnik, któremu nie przysługuje całkowite zwolnienie z podatku od spadków i darowizn i będzie musiał rozliczyć się z fiskusem. Na złożenie takiego dokumentu podatnik ma 1 miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Po złożeniu dokumentów w urzędzie skarbowym podatnik oczekuje na wydanie decyzji o należnym podatku, zaś po jej otrzymaniu zobligowany jest wykonać odpowiednio opisany przelew bankowy z kwotą należnego podatku na konto danego urzędu skarbowego.

Czy urząd skarbowy sprawdza przelewy?

Zasadniczo urząd skarbowy nie monitoruje przelewów na bieżąco czy w sposób wyrywkowy. Zgodnie z przepisami prawa organ skarbowy nie może analizować transakcji podatników, które są dokonywane z konta osobistego. Raczej sytuacja, w której podatnik wydaje znacznie większe kwoty niż te, które wynikają z jego zeznań podatkowych, może wywołać zainteresowanie skarbowych instytucji państwowych.

Należy pamiętać, że to banki, działając zgodnie z art. 35 Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, muszą informować organy skarbowe o zaobserwowaniu nietypowych transferów pieniędzy wśród swoich klientów.

Banki zobowiązane są zawsze informować odpowiednie instytucje, jeżeli kwota przelewu jest równa bądź wyższa niż 15 tys. euro. Jednak w sytuacji, gdy jakaś transakcja zostanie przez nie uznana za podejrzaną, mogą ją zgłosić do organów kontroli także, gdy kwota przelewu jest znacznie mniejsza (np. 2 tys. euro).

Kiedy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, taki fakt jest zgłaszany przez bank do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), który podejmuje ewentualne dalsze kroki. Co może zrobić? Skierować sprawę do urzędu skarbowego lub prokuratury.

Sprawdź także: Jak zrobić anonimowy przelew?

Czy można uniknąć płacenia podatku za przelew?

Niektóre osoby, chcąc uniknąć zainteresowania ze strony służb kontrolujących, a tym samym – zapłaty należnego podatku, stosują różne metody ukrycia swoich dochodów. W przypadku przelewu bankowego taką metodą może być tytułowanie go w inny sposób niż rzeczywisty charakter przekazywanych środków. Niektórzy z kolei nie składają odpowiedniej i wymaganej przepisami prawa deklaracji podatkowej w urzędzie skarbowym, licząc na to, że organy państwowe nie dowiedzą się o dodatkowym dochodzie.

Należy jednak pamiętać, że każda próba ukrycia dochodów i nierozliczenia należnego podatku może wiązać się z poważnymi konsekwencjami ze strony organów skarbowych, a nawet prokuratury. Osoba unikająca podatku może spodziewać się kary wynoszącej aż 75 proc. całej uzyskanej kwoty. W sytuacji wykrycia braku rozliczenia darowizny, spadku lub pożyczki prywatnej kara wynosi 20% nierozliczonej kwoty.

Dodatkowo fiskus może sprawdzić dokumentację podatnika do 5 lat wstecz i w razie wykrycia nieprawidłowości, nałożyć na niego podatek karny – w skrajnych przypadkach nieuczciwy obywatel może zostać pozbawiony wolności nawet do 5 lat.

Jaki wpisać tytuł przelewu, żeby nie płacić podatku? – Czy tytuł przelewu ma znaczenie?

Tytuł przelewu ma ogromne znaczenie. Jest on istotny dla pracowników banku oraz algorytmów, które go analizują. W przypadku nietypowego lub podejrzanego tytułu przelewu bank może np. wstrzymać transfer środków. Dlatego, jeżeli dany posiadacz konta bankowego nie chce wywoływać niepotrzebnego zainteresowania czy podejrzeń ze strony banku czy organów kontrolujących, powinien zadbać o poprawne dobranie tytułu przelewu. Należy uważać na niedozwolone znaki w tytule przelewu czy podejrzane nazwy.

Jaki powinien być tytuł przelewu? Jakie zalecenia należy przyjąć, opisując dany przelew? Przede wszystkim w tytule przelewu trzeba m.in.:

używać dokładnych i jednoznacznych określeń,
wskazać konkretny, prawdziwy cel przelewu,
nie należy używać słów żartobliwych lub obraźliwych,
nie wolno stosować nawiązań do przestępczości lub polityki.

Jaki powinien być tytuł przelewu?

Tytuł przelewu powinien być konkretny, określać cel transferu środków i przede wszystkim być zgodny z prawdą. Wiele osób korzysta z domyślnego tytułu stosowanego przez banki, takiego jak np. przelew środków, i jest to poprawne działanie, jeśli kwota przelewu nie jest zbyt duża. W przypadku większych transferów, warto precyzyjniej opisać przeznaczenie środków.

W tytule przelewu warto wpisać, skąd pochodzą dane środki, albo na jaki cel są przeznaczone, np. na rachunki, leki itp. W niektórych sytuacjach dobrze również dopisać, komu przekazujemy pieniądze.

Pod żadnym pozorem w tytule przelewu nie należy umieszczać zwrotów sugerujących nielegalne działania, powiązania polityczne czy finansowanie terroryzmu – i to nawet w formie żartu.

Przelew z darowizną – jak powinien wyglądać?

Osoba, która decyduje się przekazać komuś darowiznę, powinna to zrobić za pomocą przelewu bankowego, a nie w formie gotówki. Najważniejszy, z punktu widzenia opisu transakcji, będzie tutaj tytuł przelewu. Przekazując darowiznę, ważne jest, aby zwyczajnie w tytule znalazło się po prostu słowo „darowizna” lub „umowa darowizny”. Zatytułowanie przelewu w ten sposób może zwolnić z obowiązku podatkowego.

Warto zabezpieczyć się dodatkowo, aby fiskus nie miał żadnych wątpliwości, i w tytule transakcji podać również stopień pokrewieństwa między darczyńcą a odbiorcą darowizny. Przykładowy tytuł takiego przelewu może zatem wyglądać następująco: “Darowizna dla córki Anny Zielińskiej”.