Skrytki bankowe i depozytowe – jak działają?

Cenne przedmioty, jak dzieła sztuki czy papiery wartościowe, nie muszą być trzymane w domu. Jeśli chcesz mieć pewność, że nie wpadną one w niepowołane ręce, możesz skorzystać z wynajmu skrytki bankowej. Jak zapisać się na taką usługę i kto może to zrobić oraz ile kosztuje wynajem skrytki bankowej? Wyjaśniamy!

Co to jest skrytka bankowa?

Skrytka bankowa lub inaczej skrytka depozytowa to specjalny schowek, który służy do przechowywania cennych rzeczy, np.:

• dokumentów,
• papierów wartościowych,
• biżuterii,
• dzieł sztuki, 
• drogocennych przedmiotów. 

Jest to szczególnie chronione miejsce. Skrytki depozytowe znajdują się w skarbcu banku lub innej instytucji udostępniającą taką usługę. Są odpowiednio zabezpieczone oraz znajdują się pod stałym nadzorem kamer.

Możliwość udostępniania skrytek depozytowych reguluje art. 5 ust. 2 pkt 6 i 109 Prawa bankowego (DzU z 2002 r. nr 72, poz. 665 ze zm.). 

Przeważnie klient może wynająć skrytkę bankową na dowolny czas, czyli zarówno na czas nieokreślony, jak i na rok, miesiąc, tydzień czy jeden dzień.

Jak działają skrytki bankowe?

Sposób działania skrytki depozytowej jest bardzo prosty. Przede wszystkim, aby móc z niej skorzystać, należy podpisać umowę najmu z podmiotem oferującym taką usługę. 

Następnie otrzymamy jeden klucz do skrytki bankowej – drugi przechowywany jest w banku. Jest to istotne, ponieważ do otwarcia i zamknięcia skrytki depozytowej, potrzebne są oba klucze. Tym samym do tej operacji niezbędny jest właściciel skrytki oraz pracownik banku. Dodatkowo dla bezpieczeństwa każde takie zdarzenie jest dokumentowane. 

Warto tu wskazać, że bardzo ważne jest dbanie o bezpieczeństwo klucza do skrytki, ponieważ bank nie ma zapasowej kopii. Jeśli właściciel skrytki bankowej zgubi swój klucz, musi się liczyć z kosztami wymiany zamka, a niekiedy nawet zniszczenia sejfu. Takie „awaryjne” otwieranie skrytki wykonuje jedynie ślusarz współpracujący z bankiem.

Jak wynająć skrytkę bankową?

Aby móc wynająć skrytkę bankową, na początek trzeba znaleźć bank lub prywatną firmę, które posiadają odpowiadającą nam wielkością wolną skrytkę. Niestety zapotrzebowanie na takie miejsca jest o wiele większe niż dostępne zasoby. Dlatego niekiedy ciężko znaleźć odpowiedni „schowek”.

Natomiast sam proces wynajmu skrytki depozytowej jest bardzo prosty. Gdy już znajdziemy wolną skrytkę i upewnimy się, że przedmiot, który chcemy umieścić, zmieści się w niej, wystarczy odwiedzić oddział banku i dokładnie określić rozmiar interesującej nas skrytki. Kolejnym krokiem jest przeczytanie umowy – sprawdzenie warunków korzystania ze skrytki, a także obowiązujących opłat – a następnie jej podpisanie. Przy podpisywaniu będziemy musieli okazać swój dowód osobisty. W momencie, gdy wynajmujemy skrytkę bankową z kimś innym, albo chcemy ustanowić pełnomocnika, to musimy liczyć się z dodatkowymi formalnościami. 

Kolejnym krokiem po podpisaniu umowy jest wniesienie stosownych opłat. Dotyczy to m.in. prowizji, którą klient musi uiścić przed rozpoczęciem korzystania ze skrytki. 

Po dopełnieniu formalności otrzymujemy klucz do skrytki depozytowej. Następnie umieszczamy depozyty w wynajętej przez nas skrytce i zamykamy ją. 

Kto może wynająć skrytkę bankową?

Procedura wynajęcia skrytki bankowej należy raczej do prostych. Wymagania wobec potencjalnych klientów również są minimalne. Kto może skorzystać z takiej usługi? Skrytkę bankową lub taką od firmy prywatnej mogą wynająć osoby pełnoletnie. Jeśli więc masz ukończone 18 lat, możesz skorzystać z takich usług. 

Skrytki depozytowe mogą wynająć:

• osoby fizyczne,
• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Obywatelstwo również nie ma większego znaczenia – ponieważ skrytki bankowe mogą wynająć zarówno Polacy, jak i obcokrajowcy. Konieczne jest jedynie potwierdzenie swojej tożsamości za pomocą dowodu osobistego lub paszportu.

Oprócz tego skrytka bankowa może mieć dwóch współwłaścicieli, np. gdy umowę najmu podpisuje małżeństwo, albo może być ustanowione dla niej pełnomocnictwo. W przypadku pełnomocnictwa wymagana jest forma pisemna i uwierzytelnienie podpisu osoby trzeciej przez notariusza albo personel banku. 

Warto tutaj wspomnieć, co dzieje się z zawartością skrytki w przypadku śmierci najemcy. Wtedy jej zawartość może zostać wydana spadkobiercom. Potrzebny jest do tego prawomocny wyroku sądu o nabyciu prawa do spadku lub umowa podziału masy spadkowej sporządzona w formie aktu notarialnego.

Co można trzymać w skrytce bankowej?

Jak wspomnieliśmy wyżej, w specjalnym schowku, jakim jest skrytka depozytowa, możemy trzymać wszelkie cenne dla nas rzeczy. Umowa wynajmu ściśle określa, co możemy w niej przechowywać. Mogą to być przede wszystkim:

• papiery wartościowe,
• ważne dokumenty, 
• dzieła sztuki, 
• metale szlachetne,
• biżuteria,
• przedmioty kolekcjonerskie, np. znaczki, monety, 
• pamiątki rodzinne. 

Są jednak również przedmioty, których trzymanie w skrytce bankowej jest zabronione. Są to m.in.:

• broń,
• przedmioty pochodzące z działalności przestępczej,
• narkotyki,
• substancje wybuchowe lub radioaktywne,
• artykuły, które mogą ulec zepsuciu. 

Zazwyczaj również pieniądze, które są w obiegu, nie mogą być przechowywane w takiej skrytce. Co grozi za umieszczenie zakazanych przedmiotów? Przeważnie w takiej sytuacji dochodzi do natychmiastowego rozwiązania umowy.

Warto jednak nadmienić, że trudno wykazać, że doszło do naruszenia przepisów, ponieważ zgodnie z prawem podczas wypełniania i opróżniania skrytki depozytowej klient musi być sam. W tym czasie personel banku powinien być w innym pomieszczeniu. 

Tym samym żaden pracownik banku nie może towarzyszyć klientowi, a także żądać wyjawienia, co ten zamierza umieścić w depozycie. Wynajmujący skrytkę jest zobowiązany jednak podać ogólną kategorię przechowywanego przedmiotu, a także jego szacunkową wartość. 

Przeczytaj również: Ile pieniędzy można wpłacić do banku bez kontroli?

Jak wygląda korzystanie ze skrytki bankowej?

Procedura korzystania ze skrytek bankowych jest ściśle określona. Po pierwsze, podczas otwierania skrytki pierwszy klucz przekręca pracownik banku. Natomiast podczas zamykania “schowka” jest odwrotna kolejność – pierwszy przekręca klucz właściciel skrytki bankowej, a następnie pracownik banku. W związku z tą procedurą przyjęło się, że klucz, który zostaje w banku, nazywany jest tzw. domykaczem.

Kto może otworzyć skrytkę depozytową?

Co do zasady do skrytki bankowej nikt nie ma dostępu i jest ona całkowicie bezpieczna. To oczywiście prawda, jednak są sytuacje, gdy zgodnie z prawem instytucje, które udostępniają depozyty, mogą otworzyć wynajmowaną skrytkę. Dotyczy to np. organu, który prowadzi postępowanie karne wobec najemcy. A więc podmiot może ją udostępnić np.:

• Straży Granicznej,
• Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
• Służbie Celnej,
• Policji, 
• Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu.

Tak samo stanie się, jeśli wobec najemcy prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Wtedy również bank może umożliwić dostęp do zawartości skrytki m.in. prokuraturze, a także komornikowi. 

Dodatkowo na podstawie postanowienia sądu, prokuratora lub Generalnego Inspektoratu Kontroli Skarbowej bank zgodnie z prawem może zablokować najemcy dostęp do jego skrytki i uniemożliwić jej opróżnienie.

Są również sytuacje, gdy bank lub prywatna firma depozytowa samodzielnie otworzą skrytkę. Może się tak stać, gdy minie okres, na jaki był opłacony wynajem skrytki depozytowej, a nie zapłacimy za przedłużenie umowy. Klient zostanie poproszony o zwrot kluczy, a bank otworzy skrytkę i schowa jej zawartość do innego depozytu lub do depozytu sądowego.

Natomiast w przypadku prywatnej firmy zajmującej się depozytami w powyższej sytuacji zawartość skrytki może:

• trafić do depozytu sądowego, 
• zostać sprzedana na licytacji,
• zostać zniszczona – gdy firma uzna, że dane przedmioty nie mają wartości handlowej.

Które banki oferują skrytki bankowe?

Skrytki bankowe są obecnie coraz rzadziej dostępne. Zmniejsza się liczba oddziałów banków, dodatkowo wiele osób decyduje się na posiadanie sejfu w domu, więc też banki mniej chętnie oferują takie rozwiązania. Najczęściej są one dostępne tylko dla wybranych klientów.

Nie dziwi więc fakt, że obecnie skrytkę depozytową znajdziemy w ofercie zaledwie kilku banków.

PKO BP – skrytka bankowa

Usługa dostępna jest dla wybranych klientów. Bank oferuje wynajem skrytek i kasetek w kilku dużych miastach i w wybranych oddziałach.

Pekao SA– skrytka sejfowa

Bank oferuje skrytkę sejfową w wybranych oddziałach. Jest to usługa dostępna dla każdego.

Skrytki depozytowe są również dostępne w ofercie wybranych banków spółdzielczych. Znajdziemy je m.in. w Małopolskim Banku Spółdzielczym, Banku Spółdzielczym w Raciborzu czy Banku Spółdzielczym w Żorach.

Ile kosztuje wynajem skrytki bankowej?

Na koszt wynajmu skrytki bankowej składa się kilka zmiennych. Przede wszystkim znaczenie ma:

• wielkości skrytki,
• okres wynajmu,
• wartość przechowywanych rzeczy,
• oferta banku/prywatnej firmy depozytowej.

Wysokość opłat jest zatem znacznie zróżnicowana. W przypadku banku wynajęcie skrytki to koszt od 200-300 zł do nawet około 800 zł rocznie, np. w przypadku dużych przedmiotów.

W przypadku instytucji pozabankowych, które umożliwiają wynajęcie skrytki, kosz ten jest znacznie wyższy i może osiągać nawet do około 2 500 zł rocznie.