Kredyty dla rolników

Branża produkcji rolnej, jak każda inna, wymaga nakładów finansowych. Prowadzenie nowoczesnego gospodarstwa rolnego wymaga podobnych mechanizmów jak prowadzenie każdego innego przedsiębiorstwa, i podobnie jak one, wymaga finansowania zewnętrznego. Z badań przeprowadzonych przez AGRIBUS wynika, że aż 92% polskich rolników korzysta z różnego rodzaju produktów i usług bankowych. Co czwarty rolnik zdecydowany inwestować w swoje gospodarstwo robi to za pomocą pożyczek gotówkowych, a co 10 gospodarstwo korzysta z bankowego finansowania inwestycyjnego. Uczestniczący w badaniach rolnicy dają jednocześnie obraz możliwości wykorzystywania pozyskanych środków, i tak:

• 17% rolników wykorzystuje zewnętrze finansowanie na zakup niezbędnych urządzeń 
• 12% kupuje nawozy sztuczne
• 5% dokupuje grunty rolne i powiększając w ten sposób areał

Jednak ten sam raport komunikuje, że aż 60% rolników ma problemy z pozyskiwaniem środków na rozwój swojego gospodarstwa, chociaż nawet co czwarty rolnik decyduje się na kredyt inwestycyjny, ale też obrotowy czy gotówkowy, które inwestowane są w tkankę przedsiębiorstwa rolnego. 

Kredyt dla rolników, czyli co banki mają do zaoferowania rolnikom? 

Polska pozostaje cały czas krajem rolniczym. Użytki rolne wynoszą aktualnie 14,7 mln hektarów z tendencją cały czas rosnącą. Małe gospodarstwa, czyli liczące do 5 ha użytków rolnych, stanowią ponad połowę wszystkich zasobów rolnych. Najbardziej popularną wśród rolników jednostką odzwierciedlającą stan posiadania ziemi jest powierzchnia 10 ha, w gospodarstwach rolnych polski rolnik aktualnie utrzymuje ok. 9,8 mln sztuk zwierząt gospodarczych. 

Tak jak zróżnicowana jest w Polsce działalność rolnicza tak różna jest oferta produktów bankowych skierowanych to tej grupy przedsiębiorców. Najczęściej stosowanym przez banki produktem są kredyty obrotowe funkcjonujące w bieżącej działalności zawodowej. Drugą grupę stanowią kredyty inwestycyjne zabezpieczające inwestycje w rolniczym biznesie oraz  kredyty preferencyjne realizowane z instytucjami rządowymi. 

Każdy kredyt dla rolników wymaga akceptacji faktu specyfiki modelu funkcjonowania przedsiębiorstwa rolnego opartego w dużej mierze na kolejnych cyklach przyrody oraz realiów pozyskiwania transz wypłat dotacji dla rolników gwarantowanych umowami wewnątrz krajów Unii Europejskiej. Najczęściej oferowane kredyty dla rolników przez polskie banki to:

• tradycyjne kredyty gotówkowe kierowane do odbiorców indywidualnych
• kredyty obrotowe funkcjonujące w ramach  rachunku bieżącego
• kredyty obrotowe przeznaczone na zakup środków do produkcji rolnej –  kredyt nawozowy
• kredyty obrotowe funkcjonujące w rachunku kredytowym
• kredyty inwestycyjne
• kredyty rewolwingowe
• karty kredytowe
• specjalne kredyty rolnicze przeznaczone na zakup środków trwałych i inwestycje

Kredyt na zakup ziemi 

Jednym z najbardziej popularnych wśród rolników kredytów jest kredyt na zakup ziemi. Korzystają z niego ci rolnicy, którzy zamierzają sfinansować nim: 

• zakup gruntów rolnych w celu zainicjowania produkcji rolnej lub jednego, nowego dla siebie działu produkcji 
• zakup gruntów rolnych w celu zwiększenia posiadanego już areału 

Tym samym kredyt na zakup ziemi należy do grupy kredytów inwestycyjnych. Skierowany jest on przede wszystkim do rolników już posiadających doświadczenie w rolniczym biznesie. Osoby, które chciałyby tym kredytem dopiero rozpocząć swoją działalność rolniczą muszą liczyć się z pewnymi utrudnieniami. Starając się o ten rodzaj kredytu inwestycyjnego warto zawsze przyjrzeć się aktualnej ofercie kredytów preferencyjnych zmiennych na rynku kredytów dla rolników. Tam, współpracując z rządowymi agencjami, można otrzymać zdecydowanie dogodniejsze warunki. Mogą na nie liczyć również osoby wstępujące do rolniczego biznesu. 

Kredyt hipoteczny czyli kredyt pod zastaw gospodarstwa rolnego

Kredyt pod zastaw gospodarstwa rolniczego to jeden z tych produktów bankowych, który opiera się na specyfice popularnego kredytu hipotecznego. Jeszcze do niedawna tego rodzaju kredyt rolnik mógł otrzymać wyłącznie w banku spółdzielczym. W ostatnich latach niektóre z banków komercyjnych włączyły do swojej oferty również kredyt pod zastaw gospodarstwa rolnego. Nie oznacza to jednak wprowadzenia szczególnych ułatwień dla przedsiębiorców prowadzących gospodarstwa rolnicze, podlegają oni podobnym wymaganiom jak w przypadku innych kredytobiorców. Co do zasady kredyty te zabezpieczone są na nieruchomości należącej do rolnika. 

Trudne zasady kredytowania rolników

Największy problem z kredytami hipotecznymi dla rolników mają banki szacując dochody z gospodarstwa rolnego. Dochody rolników charakteryzują się  dużą zmiennością, zależą też mocno od czynników niezależnych, choćby pogody. A przecież każdy kredyt, również kredyt pod zastaw gospodarstwa rolnego oznacza wieloletnie zobowiązanie finansowe. Dlatego zanim rolnik otrzyma pozytywną decyzję na swój wniosek, bank szczegółowo bada jego sytuację finansową. Nawet posiadanie nieruchomości nie stanowi gwarancji otrzymania kredytu. Bank musi otrzymać jednoznaczną odpowiedź, w jaki sposób rolnik będzie spłacał swoje zadłużenie a wykona to badając zdolność kredytową rolnika. 

Zdecydowanie szybszą decyzję otrzyma ten rolnik, który dodatkowo jest zatrudniony na umowę o pracę, jego dochody są wówczas regularne i gwarantują systematyczną spłatę. Jeżeli jedyny dochód rolnika pochodzi z jego działalności rolniczej wyliczenie zdolności kredytowej mocno się komplikuje. Banki stosują w takich wypadkach wyliczenia oparte na kosztach prowadzenia gospodarstwa domowego. W sytuacjach skomplikowanych rolnik musi przedstawić szereg towarzyszących dokumentów, bywa, że wymagane są od niego dodatkowe zabezpieczenia lub wyższy wkład własny dający bankowi większe poczucie bezpieczeństwa. 

Na koniec najczęściej długiej drogi prowadzącej do uzyskania kredytu, rolnik otrzymane środki może przeznaczyć wyłącznie na cel zapisany w umowie kredytowej. Niektóre banki umożliwiają sfinansowanie dodatkowych celów, określając jednak w umowie, wartość procentową kwoty do wydania.