Kredyt obrotowy dla firm – czym jest i jak go dostać?

Zewnętrzne źródła finansowania często są niezbędne, aby zadbać o płynność finansową i rozwój firmy. Jednym z produktów bankowych wybieranych przez przedsiębiorców jest kredyt obrotowy. Dzięki niemu firma zyskuje środki na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej. Jednak otrzymanie takiego kredytu nie jest proste, ponieważ banki stawiają przedsiębiorcom wysokie wymagania. Sprawdźmy, co warto wiedzieć o kredycie obrotowym.

Wartość portfela kredytów dla firm na koniec czerwca 2022 roku wyniosła 424,1 mld zł, w porównaniu do grudnia 2021 roku wzrosła o 27,1 mld zł (+6,8%). Prawie 60% całego zadłużenia należy do spółek z o.o., które mają w swoim portfelu 151,1 mld zobowiązań finansowych (36,6%) oraz do spółek akcyjnych z zadłużeniem w wysokości 91,2 mld zł (21,5%). Mikroprzedsiębiorstwa mają kredyty i pożyczki firmowe o całkowitej wartości 75,6 mld zł, co stanowi 17,8% całego zadłużenia przedsiębiorstw.

W pierwszych sześciu miesiącach roku 2022 banki udzieliły firmom finansowania na kwotę 77 mld zł, z tego 35,6 mld zł to zobowiązania spółek z o.o., 17,4 mld zł spółek akcyjnych, a 10,4 mld zł to środki, z których skorzystały mikroprzedsiębiorstwa. Część tego finansowania stanowiły kredyty obrotowe.

Kredyt obrotowy dla firm – co to takiego?

Płynność finansowa to podstawowy warunek rozwoju każdej firmy. Aby ją utrzymać, potrzebny jest odpowiedni kapitał. Nieprzewidziane zmiany na rynku, przestoje w produkcji, nietrafione inwestycje lub nagłe wycofanie się kontrahenta mogą namieszać w sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Utrata płynności finansowej, nawet chwilowa, może nie tylko generować duże straty, ale także zakłócić dalszą działalność firmy. Aby utrzymać stabilność finansową, firmy chętnie korzystają z kredytu obrotowego.

Kredyt obrotowy dla firm to rodzaj wsparcia gotówkowego udzielonego przez bank, które jest przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Zobowiązanie to jest dedykowane wyłącznie firmom, z takiego finansowania nie mogą korzystać klienci indywidualni.

Wysokość kwoty kredytu obrotowego, jaką może uzyskać przedsiębiorca wnioskujący o zobowiązanie, jest uzależniona od dochodów firmy, zdolności kredytowej, aktualnej sytuacji finansowej i jej pozycji na rynku. Wysokie dochody i dobra sytuacja przedsiębiorstwa zwiększają jego szanse na uzyskanie kredytu obrotowego, a także mają wpływ na warunki jego spłaty. Na ogół takie zobowiązania mają krótki okres spłaty, jednak istnieje możliwość podzielenia środków na transze wypłacane w określonym czasie.

Najczęściej kredyt obrotowy udzielany jest w złotówkach. Jednak przedsiębiorcy, którzy uzyskują przychody w innych walutach, mogą wystąpić o udzielenie takiego zobowiązania w wybranej walucie obcej, np. euro, dolar, funt brytyjski lub frank szwajcarski. Niezależnie od waluty kredytu, umowa jest zwykle zawierana na okres 12 lub 36 miesięcy (istnieje możliwość przedłużenia), rzadziej na 60 miesięcy.

Rodzaje kredytów obrotowych dla przedsiębiorców

Przedsiębiorca, który dba o rozwój firmy i chce utrzymać płynność finansową, czasem musi skorzystać z dodatkowego źródła finansowania. Kredyt obrotowy może być udzielony w kilku różnych formach. Podstawowy podział wyróżnia dwa rodzaje kredytów obrotowych:

• kredyt w rachunku bieżącym;
• kredyt w rachunku kredytowym.

Dodatkowo inne klasyfikacje dzielą zobowiązania dla przedsiębiorców na kredyty odnawialne i nieodnawialne o charakterze obrotowym. W ofercie banków znajdziemy również zobowiązania z gwarancjami, z zabezpieczeniem hipotecznym oraz konsorcjalne.

Sprawdźmy, czym charakteryzują się najpopularniejsze rodzaje kredytów obrotowych dla przedsiębiorców.

Kredyt w rachunku bieżącym

Kredyt w rachunku bieżącym to inaczej kredyt odnawialny, który jest popularną i bezpieczną formą finansowania firmy. Często jest on także określany jako kredyt rewolwingowy. Jego grupą docelową są przedsiębiorcy, którzy mają rachunek bieżący w danym banku. Zobowiązanie to może otrzymać wyłącznie firma posiadająca konto w danej instytucji finansowej, ponieważ limit kredytowy przyznawany kredytobiorcy jest przypisany do określonego rachunku. Przyznawany jest on na okres 12 miesięcy i jest odnawiany przez kolejne dwa lata. To oznacza, że umowa może obowiązywać przez 36 miesięcy.

Kredyt obrotowy w rachunku bieżącym to wygodna i prosta forma finansowania. Przedsiębiorca przez cały okres kredytowania ma do dyspozycji określoną kwotę do wysokości ustalonego limitu, z którego może skorzystać, gdy potrzebuje gotówki na bieżące wydatki. Na poczet spłaty kredytu obrotowego jest zaliczana każda suma przychody wpływająca na konto. W praktyce wygląda to tak, że kwota trafiająca na rachunek w pierwszej kolejności spłaca saldo, dopiero suma ponad kredyt zostaje uwzględniona jako środki firmy.

Prowizja za takie zobowiązanie jest pobierana już za przyznanie limitu kredytowego i do opłacenia kosztów administracyjnych, natomiast odsetki naliczane są tylko od ujemnej kwoty salda. Umowa na kredyt odnawialny nie wymaga od przedsiębiorcy każdorazowego podawania celu, na jaki wykorzystywane są środki z salda kredytowego. To pozwala swobodnie dysponować zasobami finansowymi.

Kredyt w rachunku kredytowym

Kredyt w rachunku kredytowym to zobowiązanie, z którego przedsiębiorca może skorzystać po otwarciu rachunku kredytowego. W przeciwieństwie do kredytu w rachunku bieżącym jest to rozwiązanie jednorazowe. Kredyt ten może zostać odnowiony dopiero wtedy, gdy zakończy się okres kredytowania. W przypadku kredytu obrotowego w rachunku kredytowym bank udostępnia środki w następujących formach:

• jako docelowy kredyt nieodnawialny przeznaczony na sfinansowanie określonej transakcji;
• jako kredyt przeznaczony ma pokrycie wymagalnych zobowiązań jak krótkoterminowe zobowiązania płatnicze;
• jako odnawialna lub nieodnawialna linia kredytowa – finansowanie związane z bieżącą działalnością firmy (różne transakcje).

Wysokość kredytu obrotowego w rachunku kredytowym podobnie jak w rachunku bieżącym jest wyliczana na podstawie wysokości przychodów, kondycji firmy i zdolności kredytowej. Zobowiązanie może być spłacone jednorazowo lub w ratach. Odsetki od kredytu są naliczane co miesiąc.

Kredyt w rachunku kredytowym jest udzielany na konkretny cel, który musi zostać zadeklarowany przez firmę we wniosku. W związku z tym, że zobowiązanie to jest obsługiwane przez oddzielny rachunek, bank może skontrolować sposób wydatkowania środków. W przypadku, gdy kredytobiorca przeznaczy pieniądze na cel inny niż ten określony w umowie, wtedy instytucja finansowa może zażądać zwrotu całej pożyczonej kwoty i dodatkowo naliczyć opłatę karną.

Kredyt obrotowy z gwarancjami

Program „Gwarancje de minimis” obowiązuje w Polsce od 2018 roku i jest skierowany do sektora MŚP (małe i średnie przedsiębiorstwa). Jest on realizowany z rządowego programu i zabezpieczony gwarancjami Banku Gospodarstwa Krajowego („Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK”). Gwarancje de minimis mają zapewnić pomoc w dostępie do finansowania firmom z sektora MŚP.

Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa w wybranych bankach, współpracujących z BGK mogą ubiegać się o przyznanie im gwarancji de minimis na zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego. Obecnie firma może liczyć na gwarancje bez naliczania prowizji do 80% wartości kredytu. Dodatkowo został wydłużony ich maksymalny okres z 27 do 39 miesięcy. Z kredytu obrotowego z gwarancją de minimis nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy mają zaległości w Urzędzie Skarbowym lub Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Kredyt obrotowy z zabezpieczeniem hipotecznym

Kredyt obrotowy z zabezpieczeniem hipotecznym to zobowiązanie, w którym hipoteka nieruchomości stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu. Bank wymaga zabezpieczeń rzeczowych przy kredycie obrotowym w przypadku firm tzw. dużego ryzyka. Należą do nich m.in. przedsiębiorstwa dopiero rozpoczynające działalność gospodarczą, czyli niemające wymaganego stażu na rynku (12 lub 24 miesiące).

Taki kredyt obrotowy może zostać udzielony firmie dopiero po dokonaniu wpisu do księgi wieczystej nieruchomości. W przypadku braku spłaty zobowiązania, bank może dochodzić swoich należności z danej nieruchomości, np. poprzez jej sprzedaż.

Kredyt obrotowy konsorcjalny

Kredyt obrotowy konsorcjalny to forma finansowania zewnętrznego, która polega na przyznaniu jednemu klientowi, czyli w tym przypadku przedsiębiorcy, zobowiązania nie przez jedną instytucję, ale przez grupę kredytodawców (banków). Takie zobowiązania najczęściej są udzielane w postaci kapitałochłonnych, wysokich kwotowo kredytów dla dużych firm.

Kredyt obrotowy nieodnawialny

Kredyt obrotowy nieodnawialny to zobowiązanie udzielane w rachunku kredytowym. W tym przypadku kredytobiorca ma wyznaczony w umowie limit zobowiązania, a każda wypłata środków z konta powoduje pomniejszenia kapitału o wydaną kwotę. Jednak w zobowiązaniu tym nie następuje automatyczne przywrócenie pierwotnego limitu, np. po wpłacie pieniędzy na konto (jak w kredycie w rachunku bieżącym). Spłata kredytu obrotowego nieodnawialnego odbywa się w ratach ustalonych z bankiem.

Kredyt obrotowy na firme – wymagania

Przedsiębiorca potrzebujący środków na finansowanie bieżącej działalności i utrzymanie płynności finansowej może wnioskować o kredyt obrotowy. Może to zrobić na kilka sposobów. Jednym z nich jest wypełnienie wniosku online na stronie wybranego banku lub w aplikacji swojego banku, a także w stacjonarnej placówce.

Najczęściej spotykanym wymogiem przy kredycie obrotowym jest staż prowadzenia działalności gospodarczej – minimum 12 miesięcy. Musi on być potwierdzony danymi finansowymi za pełen rok obrachunkowy. Dane te są niezbędne również do tego, żeby bank sprawdził zdolność kredytową przedsiębiorcy. Wnioskując o kredyt obrotowy, przedsiębiorca musi przedstawić dokumenty identyfikujące firmę, należą do nich:

• dokument potwierdzający wpis ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG);
• zaświadczenie o nadaniu numeru NIP;
• zaświadczenie potwierdzające numer REGON;
• wypis z Krajowego Rejestru Sądowego w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jako spółka prawa handlowego;
• umowa lub statut spółki.

Dodatkowo przedsiębiorca wraz z wnioskiem musi złożyć dokumenty finansowe. W zależności od prowadzonej działalności mogą to być:

• bilans oraz rachunek zysków i strat za ostatni rok obrachunkowy;
• deklaracja podatkowa PIT za poprzedni rok obrotowy;
• wykaz z księgi przychodów i rozchodów;
• deklaracja VAT.

Przedsiębiorca wnioskujący o kredyt obrotowy w banku, w którym nie ma rachunku bieżącego, musi spełnić szereg dodatkowych warunków. Przede wszystkim musi złożyć wniosek o otwarcie takiego konta firmowego, dodatkowo musi wykazać, że uzyskuje wysokie dochody i nie ma strat w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Firma musi także wykazać zdolność kredytową, posiadać dobrą historię kredytową w BIK oraz przedstawić zaświadczenie o uregulowaniu zobowiązań podatkowych i składek ZUS.

Aby wziąć kredyt obrotowy, często firma musi przedstawić różne formy zabezpieczeń, np. nieruchomość lub poręczenie wekslowe.

Firma wnioskująca o kredyt obrotowy w rachunku kredytowym w swoim banku nie musi przedstawić dokumentów finansowych, ponieważ instytucja finansowa ma wgląd w kapitał obrotowy i bieżące zobowiązania firmy. W tym przypadku wysokość ustalonego limitu kredytowego zależy od obrotów realizowanych na rachunku bieżącym.

Na co można przeznaczyć kredyt obrotowy?

Co prawda jeden z założycieli Google – Larry Page – przestrzega, żeby nie zwiększać wydatków, gdy tylko zwiększą się zarobki firmy, jednak w rzeczywistości nie zawsze to możliwe. Czasami wydatki przedsiębiorstwa rosną, bo rośnie zatrudnienie, zwiększa się skala działania firmy, drożeją komponenty potrzebne do produkcji, usługi itd. Gorzej, gdy wydatki rosną szybciej niż dochody z biznesu, a do tego nie można uniknąć konieczności spłaty zadłużenia z tytułu różnych kredytów firmowych. Wtedy rozwiązaniem może się okazać właśnie kredyt obrotowy.

Do najczęstszych wydatków związanych z prowadzeniem firmy można zaliczyć:

• wynagrodzenie pracowników;
• opłaty lub czynsz za wynajem powierzchni biurowej, magazynowej itp.;
• zakup towarów i materiałów;
• ochrona;
• zakup paliwa do floty samochodowej;
• usługi reklamowe;
• opłaty za media;
• opłaty bankowe i księgowe;
• podatki od nieruchomości;
• składki ZUS;
• spłata kredytów i pożyczek;
• ubezpieczenia;
• koszty zakupu drobnego wyposażenia itp.

Sprawdźmy, czy te wydatki mogą zostać sfinansowane kredytem obrotowym.

Przedsiębiorca może wykorzystać kredyt obrotowy tak naprawdę na dowolny cel niekonsumpcyjny (kredyt obrotowy w rachunku bieżącym). Mogą to być bieżące potrzeby, związane z zakupem materiałów, koszty zatrudnienia lub koszty administracyjne.

Pieniądze z kredytu obrotowego można przeznaczyć na składki ZUS, można potraktować je jako dodatkowe środki na finansowanie zakupu różnych materiałów, usług czy narzędzi potrzebnych do wykonania zlecenia. Mogą to być również wydatki związane ze spłatą wierzytelności i nieprzeterminowanych zobowiązań. Istotne jest to, że z tych pieniędzy można swobodnie korzystać i zapewniać płynność finansową firmie.

Warto podkreślić, że finansowanie kredytem obrotowym może być także przeznaczone na konkretny cel związany z prowadzoną działalnością, który określany jest we wniosku składanym w banku i potem w umowie z instytucją finansową. Ma to miejsce w przypadku kredytu obrotowego udzielonego w rachunku kredytowym (jest kredytem nieodnawialnym).

Należy jednak pamiętać, że kredyt obrotowy nie może być przeznaczony na otwarcie firmy. W takim przypadku potrzebne jest inne finansowanie, które również można znaleźć w banku.

Kredyt obrotowy to dodatkowe finansowanie działalności bieżącej, a w rezultacie zabezpieczenie wypłacalności przedsiębiorstwa. Takie środki można przeznaczyć w zasadzie na dowolny cel związany z działalnością gospodarczą. To skuteczny sposób na zwiększenie bezpieczeństwa finansowego firmy.

Źródła:

https://media.bik.pl/informacje-prasowe/757906/bik-podsumowal-pierwsze-polrocze-2022-r