Czy podawanie numeru pesel jest bezpieczne?
Mimo, że numer PESEL wedle ustawy o ochronie danych osobowych (art.27), nie jest daną wrażliwą, to jednak w rozumieniu zdecydowanej większości społeczeństwa numer PESEL jest daną po której można zidentyfikować drugą osobę – jej datę urodzenia oraz płeć.
Obecnie, w dobie np. szybkich pożyczek online, gdzie numer PESEL jest wymagany, a zdarza się, że dowodu osobistego nie jest sprawdzany, nikt nie chciałby, aby jego dane były ogólnodostępne.
Czym właściwie jest numer PESEL?
Słowo ”PESEL” jest skrótem od nazwy “Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności”. Jest to system działający w Polsce od 1979 roku. Stworzony został przez ówczesne organy państwowe i działa na mocy ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
Numer PESEL jest indywidualnym i niepowtarzalnym ciągiem cyfr, który pozwala na prostą i jednoznaczną identyfikację osoby w zakresie m.in. daty jej urodzenia i płci oraz innych personalnych informacji. PESEL jest nadawany po urodzeniu, przez ministra właściwego do spraw informatyzacji z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej (jej opiekuna). Składa się z jedenastu cyfr i danych, takich jak data urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczba kontrolna.
PESEL – do czego jest Nam potrzebny?
Obok numeru NIP, którego osoby fizyczne coraz rzadziej już używają, numer PESEL jest drugim identyfikatorem podatkowym, używanym przez osoby prywatne. Aktualnie jest również w Polsce jedynym oznaczeniem identyfikującym konkretną osobę, które się nie zmienia. Gdzie go używamy?
- Po pierwsze, przy składaniu zeznania podatkowego, czy też przy okazji wnioskowania o wydanie jakiegokolwiek dokumentu w przykładowo Urzędzie Skarbowym a w razie nieposiadania numeru NIP, koniecznym jest przedłożenie numeru PESEL,
- W skrócie, numer PESEL jest niezbędny do załatwienia wszelkich spraw urzędowych. Jest potrzebny do zawarcia ślubu, jest niezbędny do dokonania meldunku, potrzebny Nam będzie również w sytuacji, kiedy będziemy chcieli/musieli załatwić jakiekolwiek sprawy sądowe, etc.,
- Numer PESEL jest potrzebny do spisania umowy z pracodawcą (umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło),
- Bez numeru PESEL nie kupimy biletu miesięcznego w komunikacji miejskiej,
- Jest konieczny do identyfikacji osoby jako np. klienta banku czy operatora komórkowego,
- Bez numeru PESEL nie ma możliwości założenia rachunku bankowego – bez tego nie weźmiemy także kredytu konsumenckiego, pożyczki na dowód czy leasingu,
- Numer PESEL potrzebny Nam będzie do wykupienia ubezpieczenia samochodu, ubezpieczenia na życie – czy jakiegokolwiek innego produktu ubezpieczeniowego,
- Korzystając z opieki medycznej, jesteśmy zobowiązani do podania numeru PESEL w celu identyfikacji osoby i potwierdzenia posiadania ubezpieczenia,
- Numer PESEL to podstawa przy zakładaniu działalności gospodarczej,
- Nie podając numeru PESEL, nie sprzedamy także samochodu, domu, mieszkania etc.,
Numer PESEL a Nasze bezpieczeństwo
Numer Pesel jest daną pozwalającą na identyfikację konkretnej osoby. Z racji tego, że wiele bardzo istotnych spraw załatwiamy po jego podaniu ważnym jest, aby go pilnować i nie udostępniać publicznie ani żadnym innym osobom.
W dobie popularności Internetu i mnogości spraw, jakie można przez Internet załatwić – a które wymagają podania numeru PESEL, należy go bezwzględnie chronić i nie dopuszczać do jego ujawnienia.
Pamiętaj, że jeśli nie ufasz jakieś firmie lub osobie, jeśli nie masz możliwości sprawdzenia jak funkcjonują – nie podawaj swoich danych osobowych (w szczególności numeru PESEL)!
Co prawda zawsze istnieje ryzyko, że Nasze dane osobowe mogą ulec ujawnieniu i poznają je osoby postronne, np. w przypadku kradzieży portfela z dokumentami. Nie opierajmy się jednak tylko na fakcie, że o ile nikt Nas nie okradnie, Nasz PESEL jest bezpieczny i nie musimy się o nic martwić. To nie jest prawda. Często przy zakupach przez Internet, wypełnianiu różnego rodzaju wniosków, formularzy zgłoszeniowych etc., ktoś wymaga od Nas podania numeru PESEL. Często są to zwykłe działania marketingowe – mające na celu pozyskanie informacji o Nas, które to zostaną wpisane do czyjejś bazy danych, a potem sprzedane po to, abyśmy mogli być nękani telefonami telemarketerów lub mailami od podejrzanych osób lub firm, lub po prostu kogoś, kogo usługami lub produktami nie jesteśmy w najmniejszym stopniu zainteresowani.
PESEL każdego już w obiegu!
Numer PESEL każdej osoby posiadającej telefon komórkowy, zatrudnionej i posiadającej rachunek bankowy, chodzącej do lekarza – jest dostępny online. Jest on jednak użytkowany przez instytucje uznane za godne zaufania, nad którymi sprawowany jest nadzór co ogranicza możliwości “samowoli” i dysponowania danymi osobowymi osób wedle uznania.
Mimo tego, że Nasze numery PESEL już są “w obiegu”, to nie znaczy, że Nasze bezpieczeństwo i wolność są zagrożone ani też, że Nasze dane są w pełni bezpieczne, bo nikt nie gwarantuje 100 procentowego bezpieczeństwa, a zdarzały się także wycieki danych osobowych (w tym numerów PESEL) z banków i od operatorów sieci komórkowych.
Pamiętajmy o tym, aby nikomu nie podawać numeru PESEL! Róbmy to tylko względem zaufanych osób, firm i instytucji publicznych!
Numer PESEL jest bardzo ważną daną. Pozwala zidentyfikować każdą pojedynczą osobę. Starajmy się więc nie podawać go “gdzie popadnie”, bo pewnego dnia możemy zostać zaskoczeni informacją, że ktoś posługując się Naszym numerem PESEL wziął na Nas pożyczkę lub kredyt, kupił coś na raty lub użył go do dokonania przestępstwa etc. Wszystko oczywiście bez planu spłaty zaciągniętych długów czy ponoszenia konsekwencji, którymi obarczony zostaje niczego nieświadomy właściciel numeru PESEL. Czy instytucje parabankowe są bezpieczne? Sprawdź więcej.
W powołaniu na art 10 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE wynika, że pracodawca nie może żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie , lub pracownik numer PESEL.
art 22 mówi jasno iż pracodawca może żąedać
-imienia i nazwiska , miejsca zamieszkania, daty urdzenia, przebiegu pracy zawodowej, danych o wykształceniu.
Pozostałe jest dobrowolne i tylko za zgodą ubiegającego się o prace lub pracownia i nie może stanowić podstawy do rozwiązania umowy.
Jednocześnie musi wynikać z mocy prawa a nie z przepisu, bądż innych postanowień.