W jaki sposób Fundusz Sprawiedliwości może pomóc kredytobiorcom i pożyczkobiorcom?
Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem obchodzony każdego roku w lutym poświęcony jest między innymi tym, którzy padli ofiarą lichwy. Takie osoby mogą skorzystać z pomocy, jaką oferuje Fundusz Sprawiedliwości. Jakie wsparcie oferuje ta instytucja prawna? Przedstawiamy porady przydatne dla tych, którzy skorzystali z kredytów czy pożyczek pozabankowych na nieuczciwych zasadach.
Czym zajmuje się Fundusz Sprawiedliwości?
Od kilku lat regulacje prawne zmierzają do uchronienia konsumentów przed wysokimi kosztami pożyczek i kredytów. Przejawem tego było między innymi przyjęcie ustawy antylichwiarskiej. Ponadto powstały w 1997 roku Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Pospenitencjarnej, czyli Fundusz Sprawiedliwości, w 2017 roku otrzymał więcej zadań. Ten celowy fundusz zajmuje się pomocą osobom pokrzywdzonym i ich rodzicom oraz świadkom przestępstw. To szerokie spektrum pomocowe zapewnia wsparcie między innymi tym, którzy padli ofiarą przestępstw finansowych, takich jak lichwa czy piramidy finansowe. Chodzi nie tylko bezpłatną pomoc prawną, ale również pomoc materialną, aby móc się uporać ze skutkami przestępstwa. Odbywa się to w ramach współpracy różnych podmiotów, w tym specjalnie utworzonych celowych ośrodków pomocy, instytucji finansowych i prawnych.
Pomoc dla pokrzywdzonych przez pożyczkodawcę
Mimo zaostrzenia prawa w zakresie nieuczciwych pożyczkodawców, nadal zdarzają się oszuści, którzy wykorzystują trudną sytuację finansową innych. Osoby, które spotkały się z odmową udzielenia pożyczki i kredytu w firmie pożyczkowej i w banku często ulegają atrakcyjnie brzmiącym ofertom pożyczki. Brak zdolności kredytowej popycha konsumentów do korzystania z propozycji finansowych niepewnych pożyczkodawców. W efekcie łatwo paść ofiarą:
- działalności pożyczkowej podmiotów i osób niemających do tego odpowiednich uprawnień,
- zbyt wysokich kosztów pożyczki, w stosunku do tych, jakie zostały sprecyzowane przez ustawę antylichwiarską do poziomu,
- bezprawnie naliczonych kosztów, nawet gdy pożyczkobiorca miał ich świadomość,
- zawarcia umowy pożyczki z niedozwolonymi klauzulami, stawiających pożyczkobiorcę na przegranej pozycji,
- agresywnej windykacji na skutek terminowej spłaty, np. poprzez nękanie, nachodzenie lub groźby pod adresem pożyczkobiorcy.
Znajdując się w takich sytuacjach, można zwrócić się o pomoc właśnie do Funduszu Sprawiedliwości. Nie ma zamkniętego katalogu spraw, jakimi zajmie się Fundusz w sprawie kredytów, chwilówek czy pożyczek ratalnych. Należy jednak pamiętać, że realną szansę na nią mają te osoby, które faktycznie padły ofiarą przestępstwa. Oznacza to, że pomocy nie otrzymają ci, którzy wpadli tarapaty finansowe przez pożyczkę z powodu własnej nieodpowiedzialności.
Za bezzasadną pomoc zostanie uznana ta dotycząca np. braku terminowej spłaty chwilówki czy kredytu, a także pogorszenia sytuacji materialnej w związku z zaciągnięciem kilku zobowiązań jednocześnie. Pożyczki z kosztami przekraczającymi 100% pożyczonej kwoty mogą zostać zgłoszone w zakresie zbyt wysokich kosztów. Planowane jest zmniejszenie tych kosztów do 45%, więc umowy zawarte od momentu zmian w ustawie antylichwiarskiej z kosztami pożyczki przekraczającymi ten poziom, mogą być podstawą do ubiegania się o pomoc z Funduszu.1
Takie wsparcie poprzez Fundusz Sprawiedliwości jest przydatne zwłaszcza tym, których nie stać na wynajęcie prawnika, aby dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Oszukani pomogą starać się o pomoc, nawet gdy są obcokrajowcami. W tym przypadku otrzymają dodatkowo wsparcie w postaci tłumacza. Z pomocy psychologicznej skorzystają na pewno ci konsumenci, którzy byli nękani przez pożyczkobiorcę.
Jak skorzystać z pomocy Funduszu Sprawiedliwości?
Żeby Fundusz Sprawiedliwości mógł podjąć odpowiednie działania, musi poznać sytuację, w jakiej znalazła się osoba, która została pokrzywdzona przez instytucje finansowe, np. pożyczyła pieniądze na nieuczciwych zasadach. Trzeba więc wystąpić do Funduszu, a można to zrobić indywidualnie lub poprzez pełnomocnika. Konieczny będzie wniosek, a do niego należy dołączyć wszystkie dokumenty, jakie poświadczą zaciągnięcie pożyczki (kredytu), a także niesprawiedliwą dla pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) sytuację. Prawnicy ocenią, czy rzeczywiście doszło do nadużycia ze strony pożyczkodawcy. Jeśli tak, pożyczkobiorca nie zostanie skazany na bezradność. Otrzyma stosowną pomoc, aby uporać się z niekorzystną dla niego sytuacją. Po rozpoznaniu indywidualnego przypadku zostaną dobrane właściwe środki pomocowe, gdyż każdy przypadek jest inny.
Sieć ośrodków pomocy pokrzywdzonym nieustannie się rozrasta, co ułatwia dostęp do pomocy. Aktualnie dostępne są 54 ośrodki, których lokalizację można znaleźć tutaj. Najpierw warto zadzwonić na specjalną Linię Pomocy pod numer +48 222 309 900, aby upewnić się, czy zakres pomocy Funduszu obejmuje dany przypadek. Odpowiednie zgłoszenie można przesłać również poprzez formularz znajdujący się na stronie internetowej Funduszu lub na adres e-mail: funduszsprawiedliwosci@ms.gov.pl.
1 https://www.parkiet.com/Finanse/303319820-Realizuje-sie-czarny-sen-firm-pozyczkowych.html