Jak zrzec się spadku?
Otrzymanie spadku jest zwykle kojarzone z nagłym przypływem gotówki czy innych dóbr materialnych. Często jednak bywa i tak, że pod postacią spadku, otrzymujemy po kimś pewne zobowiązania, które mogą stać się trudne do spłacenia.
Bywają również sytuacje (dość rzadko spotykane), kiedy ktoś uwzględniony w ostatniej woli osoby zmarłej (lub w przypadku braku testamentu – ustawowo), nie czuje, że jakaś część czyjegoś majątku mu się należy. Co można wtedy zrobić? Najlepszą i najprostszą opcją jest zrzeczenie się spadku.
Czym jest zrzeczenie się spadku?
Jak zrzec się spadku? To dosyć proste, jednak powinno być przemyślaną i świadomą decyzją. Mimo tego, że umowę o zrzeczenie się spadku można uchylić, warto tę sprawę jednak poważnie przemyśleć, by nie żałować tego posunięcia (zrzekając się spadku, pozbawiamy również prawa do niego osoby, będące zstępnymi spadkobiorcy zrzekającego się, czyli m.in. dzieci i wnuków!). Zrzec się spadku można, zawierając umowę, w której osoba wyznaczona przez spadkodawcę lub będąca jednym ze spadkobierców ustawowych, zrzeka się prawa do dziedziczenia po spadkodawcy na rzecz pozostałych spadkobiorców, lub po prostu – zrzeka się prawa do dziedziczenia po osobie zmarłej.
Czynność, jaką jest zrzeczenie się spadku, należy dokonać tylko i wyłącznie za życia spadkodawcy, co z kolei jest jedyną możliwą i przewidzianą przez ustawę umową, jaką można zawrzeć względem spadku, jeszcze za życia osoby będącej spadkodawcą. Wszelkie inne umowy dotyczące kwestii spadkowych między spadkobiercami, zawierane za życia spadkodawcy – nie będą uznane prawnie, po śmierci spadkodawcy. Tak więc w sytuacji podziału majątku pomiędzy spadkobiercami, bez uwzględnienia tego w testamencie spadkodawcy, nie będą miały zastosowania tego typu ustalenia.
W jaki sposób należy zawrzeć umowę zrzeczenia się spadku?
Jeśli jesteśmy zdecydowani zrzec się praw do majątku osoby, po której mamy otrzymać spadek, możemy zrobić to w formie umowy notarialnej. Tego typu umowa musi być zawarta w obecności notariusza – w innym wypadku, nie zostanie prawnie uznana za ważną i nie będzie obowiązująca oraz brana pod uwagę (w momencie otwarcia spadku).
Ustawa regulująca sposób postępowania w sprawach spadkowych i innych sprawach, związanych z tematem spadków – wymaga, aby zrzeczenie się spadku miało formę aktu notarialnego!
Umowa o zrzeczenie się spadku, może być zawarte tylko pomiędzy przyszłym spadkodawcą oraz spadkobiercami lub spadkobiercą ustawowym, którym jest m.in. małżonek spadkodawcy, jego zstępni, rodzice czy rodzeństwo.
Co zawiera umowa o zrzeczenie się spadku?
- przedmiotem umowy, w której osoba zrzeka się spadku, jest jej prawo do dziedziczenia,
- zrzec możemy się tylko prawa do dziedziczenia, którego sposób uwzględniony jest w ustawie,
- nie ma możliwości zrzeczenia się prawa do spadku opartego na formie dziedziczenia testamentowego,
- Nie istnieje także możliwość zrzeczenia się praw do dziedziczenia, na korzyść innej, konkretnej osoby, będącej spadkobiercą,
- Umowę o zrzeczenie się spadku zawieramy tylko i wyłącznie ze spadkodawcą!
Zrzeczenie się spadku – co dalej?
Konsekwencją zrzeczenia się spadku przez spadkobiorcę, jest jednoznaczne jej wyłączenie z dziedziczenia. Domyślnie ma to zastosowanie także w przypadku osób, będących zstępnymi osoby zrzekającej się prawa do dziedziczenia – istnieje jednak możliwość zawarcia w umowie o zrzeczenie się spadku, zapisu, mówiącego o tym, że czynność zrzeczenie się spadku przez spadkobiorcę, nie dotyczy jego zstępnych, a więc dzieci, wnuków etc. Taki zapis jest czynnością wymaganą i powinien być sformułowany w sposób prosty i zrozumiały, w innym przypadku, osoby będące zstępnymi po spadkobiercy zrzekającym się prawa do spadku, zostaną tych praw automatycznie pozbawione.
Prosto mówiąc – w przypadku zrzeczenia się spadku po spadkodawcy, osoba zrzekająca się prawa do dziedziczenia, traktowana jest jak osoba, która po prostu nie dożyła momentu otwarcia spadku i jednoznacznie z tym traci również prawa do zachowku. Interesuję Cię dodatkowa wiedza? Sprawdź, czy podawanie numeru PESEL jest bezpieczne.
Zrzeczenie się spadku, nie powoduje sytuacji, w której osoba zrzekająca się, nie będzie mogła dziedziczyć na podstawie testamentu spisanego przez spadkodawcę!
Przywrócenie prawa do dziedziczenia – czy jest to możliwe?
W przypadku, kiedy spadkobiorca zrzekł się prawa do dziedziczenia po spadkodawcy, może po nim dziedziczyć, jednak tylko w sytuacji, gdy zastosowanie inna forma dziedziczenia, mianowicie – dziedziczenie testamentowe. Aby było to możliwe, osoba, która zrzekła się prawa do dziedziczenia (zrzeczenie się spadku na podstawie dziedziczenia ustawowego), musi zostać uwzględniona przez spadkodawcę – w testamencie.
Istnieje także drugi sposób, jednak wymaga on ponownej wizyty u notariusza. Tam należy spisać umowę uchylającą zrzeczenie się prawa do spadku po spadkodawcy. Ta umowa musi zostać zawarta na zasadach takich samych, jak umowa o zrzeczenie się spadku, tj.:
- Stronami umowy są te same podmioty,
- Umowa sporządzona i podpisana zostaje w obecności notariusza,
- Umowa, zawarta jest w formie aktu notarialnego,