Ile może zabrać komornik?
Komornik sądowy prowadzący egzekucję będzie szukał majątku dłużnika, aby spłacił swój dług. Pierwszym krokiem będzie zajęcie konta oraz znajdujących się na nim środków finansowych. Taka wiedza to jednak za mało i z pewnością wolisz wiedzieć ile dokładnie komornik może zabrać z Twoich pieniędzy.
Kwota wolna od zajęcia – co to takiego?
Gdy zastanawiasz się nad tym ile komornik może zająć z posiadanych przez Ciebie pieniędzy, warto abyś znał termin „kwota wolna od zajęcia”. Figuruje ona w kodeksie postępowania cywilnego i oznacza kwotę, której komornik nie może zadbać podczas egzekucji. Jest to zazwyczaj kwota minimalnego wynagrodzenia w Polsce, otrzymywanego na umowie o pracę. Jest ona zmienna. W 2018 roku wynosi 2100 złotych brutto, z kolei od 2019 roku będzie wynosiła 2250 złotych brutto. To właśnie jest kwota, którą komornik musi pozostawić dłużnikowi, czyli kwota wolna od zajęcia. Dotyczy ona zarówno pensji jak i tego ile komornik może zabrać z emerytury. Tym samym zaprzecza to często pojawiającej się, obiegowej opinii, jakoby komornicy zabierali wszystkie pieniądze, nie pozostawiając niczego na życie. Należy pamiętać, że praca komornika to nie samowolka, lecz działanie w oparciu o prawo i orzeczenia sądowe.
Pensja a pieniądze zajmowane przez komornika
Ilość pieniędzy, która może być zajęta przez komornika jest uzależniona od posiadanej przez dłużnika umowy o pracę, jeśli pracujesz. Z wynagrodzenia pieniądze pobiera się komornikowi najwygodniej, dlatego zajęcie konta z wypłatą to pierwszy krok podczas egzekucji. Przy tym komornik nie ustala sam, ile zabierze z Twoich środków finansowych, lecz kieruje się dwoma zasadami:
- obowiązkiem zostawienia sumy równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę;
- obowiązkiem ograniczenia się do pobrania 50% wypłaty, aby nie przekroczyć tzw. limitu górnego zajęcia komorniczego (nie dotyczy to dłużników alimentacyjnych, w których przypadku komornik może zabrać 60%, gdyż liczy się dobro dzieci, a nie bezpieczeństwo dłużnika).
Gdy dojdzie do zajęcia, wówczas komornik wnioskuje do banku o zablokowanie konta i tracisz możliwość dysponowania swoimi pieniędzmi w tej kwocie, która podlega egzekucji.
Pensja minimalna a egzekucja komornicza
Kwota wolna od zajęcia jest ustalana w oparciu o najniższe wynagrodzenie krajowe. Komornik nie może jej zająć i pobrać równowartości tej sumy. Najniższa pensja netto obecnie wynosi 1530 złotych i taka kwota musi pozostać na Twoim koncie, nawet jeśli masz egzekucję komorniczą. Ma to chronić przed całkowitą utratą środków do życia i zaciąganiem kolejnych pożyczek, prowadzących do spirali zadłużenia. Pamiętaj jednak, że wszelkie nadwyżki, ponad kwotę minimalną komornik może zabierać, niezależnie od tego czy są to niewielkie sumy, czy większe (nadwyżką mogą być premie, nadgodziny). Mogą stać się podstawą do stopniowego spłacania zadłużenia względem wierzyciela.
Umowa o pracę przy egzekucji
Najlepsza dla Ciebie, przy zadłużeniu, jest umowa o pracę. To ona najlepiej chroni dłużnika przed utratą wszystkich środków finansowych. Posiadając ją ma się pewność, że komornik zajmie jedynie 50% wynagrodzenia uzyskiwanego w ramach umowy o pracę, pod warunkiem że otrzymywana kwota netto wyniesie 3060 zł netto. Wtedy komornik może zabrać dokładnie połowę i na koncie zostanie ci wymagana minimalna krajowa netto tj. 1530 zł. Zawsze zajęta może być nadwyżka od tej sumy, lecz nie ona sama. Pobrana nadwyżka jest przekazywana na konto komornika albo na depozyt Skarbu Państwa, w zależności od obowiązujących przepisów i specyfiki danej egzekucji.
Umowy cywilnoprawne przy egzekucji komorniczej
Odmiennie wygląda sprawa, jeśli zarabiasz na umowach cywilnoprawnych – umowie o dzieło, umowie zlecenia. Czasami jest to wybór, czasami konieczność. Faktem jest jednak, że mając taką umowę nie masz ochrony przed zajęciem komorniczym. Nawet, jeśli dobrze zarabiasz i wydaje Ci się, że to dla Ciebie korzystne, gdy przyjdzie egzekucja komornicza pojawi się problem. Umowy cywilnoprawne nie są podlegają ochronnej kwocie wolnej od zajęcia komorniczego. Nie ma znaczenia ile zarabiasz – 500 zł czy 5 000 zł – komornik zajmie wszystko do czego uprawnia go przekazany mu przez wierzyciela tytuł egzekucyjny. Sytuację może nieco uratować fakt, gdy przez dłuższy czas pracujesz na umowę zlecenie u jednego pracodawcy. Jeśli zgłosisz to komornikowi, poprzez odpowiednią dokumentacją, wówczas masz szansę na zostanie potraktowanym jak osoba pracująca na umowie o pracę. Będzie Ci przysługiwać wtedy ochrona w postaci kwoty wolnej od zajęcia komorniczego. Musisz jednak sam o to zadbać, komornik nie wyjdzie z taką propozycją. Interesuję Cię więcej? Czy na przykład komornik może zająć konto żony przez długi męża? Sprawdź!
Niepełny wymiar pracy przy egzekucji komorniczej
Istnieje także możliwość, że pracujesz w niepełnym wymiarze pracy. Jeśli niepełne godziny nadal wynikają z umowy o pracę, wówczas jesteś chroniony kwotą wolną od zajęcia, obliczaną proporcjonalnie do wynagrodzenia. Daje to przynajmniej niewielkie zabezpieczenie finansowe i świadomość, że nie wszystko zniknie z konta z powodu działania komornika.
Komornik sądowy sam oblicza kwotę jaka jest wolna od zajęcia, licząc minimalną pensję brutto proporcjonalnie do posiadanego etatu.
W kwestii obowiązku uznania kwoty wolnej z umowy zlecenia brak dotąd orzecznictwa Sądu Najwyższego, jest tylko wyrok sądu apelacyjnego i niektórzy komornicy są innego zdania…